طب سنتی ایرانی، موفّق در پیشگیری و درمان
- لشکری که خواهان طب سنتی ایرانی علمی و آکادمیک برای مردم بودند.
- لشکری که بر بوق طب سنتی ایرانی غیرعملی و دروغین میدمیدند.
تعریف طب در مکتب طب سنتی
شیخالرئیس ابوعلی سینا در کتاب قانون، تعریف طب را چنین بیان میکند:«طب، علمی است که بهواسطۀ آن احوال بدن انسان شناخته میشود؛ از جهت آنچه موجب سلامتی و بیماری آن است و سلامتی موجود را حفظ کند و در صورت از دست رفتن سلامتی، آن را به بدن برگرداند».نکتۀ مهم در این تعریف آن است که در این مکتب، هدف پزشکی و وظیفه اصلی پزشک را «حفظ تندرستی» انسان دانسته و درمان را در اولویت بعدی قرار داده است. در ادامه با ما همراه باشید، تا به شما بگوییم طب سنتی معتبر چیست و چگونه در درمان بیماریها موفق عمل میکند.
طب سنتی از دیدگاه دکتر یزدیان
لطفاً ویدیوی زیر را تماشا کنید
طب سنتی در مجامع بینالمللی
در میان این جنگ و جدلها در ایران، مجامع بینالمللی هم بیکار ننشستند و در سال 1978 سازمان بهداشت جهانی (WHO1) در بیانیهای طب سنتی را بهطور خلاصه اینگونه تعریف کرد:«مجموعه تمامی علوم نظری و عملی که در تشخیص طبی، پیشگیری و درمان بیماریهای جسمی، ذهنی یا نابهنجاریهای اجتماعی به کار میرود و بهصورت گفتاری یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر انتقالیافته باشد.»در سال 2002 میلادی، طب سنتی توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) بار دیگر، با دقت بیشتری اینگونه تعریف شد:
«طب سنتی واژهای کلی است که هم به سیستمهای طب سنتی مانند طب سنتی چین، آیورودای هند و طب یونانی – عربی و هم به اشکال مختلف طب بومی اطلاق میگردد. درمانهای طب سنتی شامل دارودرمانی (استفاده از گیاهان دارویی، اجزاء حیوانی و معدنی) و روشهای غیر دارویی (مانند طب سوزنی، ماساژ و درمانهای روحی و روانی) است. در کشورهایی که سیستم خدمات پزشکی در آنها بر پایه طب مدرن استوار است، بهجای طب سنتی اغلب از واژه طب مکمل و طب جایگزین یا طب غیرمتعارف استفاده میشود».برای میزان اثربخشی و اعتبار روشهای درمانی در طب سنتی، سازمان NCCAM2 جهت کنترل و بررسی انواع روشهای درمانی طب سنتی موجود در کشورها شکل گرفته است تا این روشها به تأیید جامعۀ پزشکی طب نوین نیز برسند. این موضوع در استفاده از گیاهان دارویی و محصولات طبیعی که در برخی موارد ممکن است موجب واکنشهای آلرژیک و حساسیت شود، به متخصصان طب سنتی برای درمان بیماران کمک شایانی نموده است.
[1] World Health Organization
[2] National Center for Complementary and Alternative Medicine
کلینیک طب سنتی دکتر یزدیان همراه شماست…
تماس بگیرید: 02188720101 02188725511
نگاه طب سنتی به فیزیولوژی بدن (امور طبیعیه)
در نگاه مکتب طب سنتی اموری که هستی و قوام جسمی بدن بر آنها مبتنی است، تحت نام «امور طبیعیه» بیان میشود، آنچه طب رایج آن را تحت عنوان «فیزیولوژی بدن» میشناسد.
کلیه نظریهها و درمانهای طب سنتی بر امور طبیعیه استوار است. امور طبیعیه شامل 7 جزء است که عبارتاند از:
(1) ارکان، (2) امزجه، (3) اخلاط، (4) اعضا، (5) ارواح، (6) قوا و (7) افعال
در شکل زیر این 7 امور طبیعیه را مشاهده میکنید:
پیش از مطالعۀ ادامۀ متن، یک سؤال مهم از شما داریم:
علت جهتهای رفتوبرگشت در شکل فوق چیست؟
جواب به این سؤال به این دلیل اهمیت دارد که موجب میشود به یکی از دلایل موفقیت طب سنتی در فرآیند درمان پی ببرید، پس با ما در ادامه همراه باشید تا ضمن رسیدن به پاسخ سؤال اخیر، به تشریح هر یک از امور طبیعیۀ 7گانه بپردازیم :
1- ارکان (عنصر، اصل، اسطقس یا Element)
در اصطلاح حکیمان، رکن یا عنصر عبارت است از جسم بسیطی است که بهغیراز خود تجزیه نمیشود و تشکیل دهنده اجزای اولیۀ همۀ موجودات، اعم از انسان، حیوان، نبات و جماد هستند و تعداد آنها 4 عدد است:
- آتش عنصری
- هوا عنصری
- آب عنصری
- خاک عنصری
ذکر این نکته ضروری است که به کار بردن اصطلاح آتش، آبوخاک برای نزدیک سازی مفاهیم به ذهن است و منظور از خاک عنصری، خاک متعارف نیست، همینطور در مورد آبوآتش. زیرا طبق تعریف، ارکان اجسامی هستند که غیرقابل تجزیهاند و به همین دلیل گاه «عنصر» نیز نامیده میشوند. استفاده از این کلمات به دلیل مشابهتی است که بین خصوصیات این عناصر با نمادهای قابللمس آن در طبیعت دارد. همانطور که در شکل زیر مشاهده میشود، هر یک از ارکان دارای کیفیتی است که بر اساس کیفیت مختص به خود، خواص خود را بروز میدهد. بهاینترتیب که: خاک عنصری دارای کیفیت سرد و خشک،
آب، عنصری دارای کیفیت سرد و تر؛ هوا، عنصری دارای کیفیت گرم و تر؛ و آتش، عنصری دارای کیفیت گرم و خشک است.
وظایف ارکان چهارگانه:
- خاک عنصری: وظیفۀ آن ایجاد پایداری و شکلدهی و حفظ اشکال است.
- آب عنصری: وظیفه آن ایجاد امکان شکلپذیری و قابلیت انعطاف در اجسام است، بهطوریکه هرچه این عنصر در جسمی بیشتر باشد، حالت سیالیت آن بیشتر میشود.
- هوا عنصری: شکلپذیری و سیالیت بیشتر و سریعتری دارد و وظیفۀ آن ایجاد تخلخل و فاصله بین ذرات اجسام و افزایش لطافت و سبکی است. جسمی که هوا عنصری زیادی دارد میل به بالا رفتن پیدا میکند. مثلاً در اثر حرارت، آب به بخار تبدیل میشود چراکه براثر حرارت تکائف و درهمفشردگی آن کمتر میشود.
- آتش عنصری: وظیفۀ آن ایجاد لطافت، نضج، سبکی و کاهش شدت سردی است. بنابراین، موجودی که آتش عنصری آن زیاد است، حرکت آن بیشتر است.
به عبارتی میتوان گفت، دو عنصر سنگین (خاک و آب) در به وجود آمدن اعضاء و سکون آنها نقش بیشتری دارند؛ درحالیکه دو عنصر سبک (آتش و هوا) در به وجود آمدن ارواح و حرکت آنها و همچنین حرکت اعضاء نقش مهمتری دارند.
2- امزجه (مزاجها یا Temperament)
مزاج در لغت به معنی در هم آمیختن است و در طب سنتی ایران به کیفیتی یکسان و جدید که درنتیجۀ ترکیب و امتزاج ارکان 4 گانه با یکدیگر به وجود میآید، گفته میشود. در دیدگاه طب سنتی هر جسم، ترکیبی از هر چهار رکن تشکیلشده است و اختلاف مقدار این عناصر مزاج آنها را با یکدیگر متفاوت میکند. بر این اساس در جهان و درازای موجودات، بینهایت مزاج وجود دارد، چراکه نسبت آمیختن عناصر چهارگانه باهم متفاوت است. مزاجها بهطورکلی به دودسته مفرد و مرکب تقسیم میشود که هرکدام 4 قسم دارند: الف) مفرد: گرم – سرد – خشک – مرطوب ب) مرکب: گرم و خشک – گرم و مرطوب – سرد و مرطوب – سرد و خشک در میان انسانها نیز، باوجود طبقهبندیهای کلی در مزاجهای اصلی (مزاج ذاتی/جبلی/مادرزادی/مولودی) و اکتسابی افراد (مزاج اکتسابی یا عارضی)، در حقیقت هر مزاج دارای طیف گستردهای است؛ تا جایی که میتوان گفت که هیچ دو شخصی دارای مزاج یکسان نیستند و بنابراین درمان یک بیماری در دو فرد، نمیتواند کاملاً یکسان باشد. این مزاجها ممکن است از کنش عاملهای خارجی، داخلی و روانی مثل فصل، سن، جنسیت، مکان زندگی، اعراض نفسانی (حالات روحی و روانی)، شغل، تغذیه، تربیت و…، تحت تأثیر قرارگرفته و دگرگون شوند. بنابراین، برای درک بهتر، مزاج هر شخص را میتوان به گونۀ زیر فرض و تقسیم کرد:- 50 درصد مزاج ذاتی و 50 درصد مزاج اکتسابی (1 به 1)
- 75 درصد مزاج ذاتی و 25 درصد مزاج اکتسابی (2 به 1)
- 25 درصد مزاج ذاتی 75 درصد مزاج اکتسابی (1 به 2)
1) گرم | 2) سرد | 3) خشک | 4) تر |
5) معتدل | 6) گرم و خشک | 7) گرم و تر | 8) سرد و تر |
9) سرد و خشک |
1) صفرای خالص | 2) بلغم خالص | 3) سودای خالص | 4) دم خالص |
5) معتدل | 6) صفراوی | 7) دموی | 8) بلغمی |
9) سوداوی |
3- اخلاط (Rhlegm یا Khelt)
اخلاط سومین رکن امور طبیعیه است. خلط، جسمِ روان و مرطوبی است که درنتیجه تغییرات انجامشده بر روی غذا، در کبد به وجود میآید.
غذا بعد از هضم اولیه در دستگاه گوارش به کبد میرود و آنجا نیز تحت اثر حرارت کبد به کیموس کبدی تبدیل میشود. کیموس کبدی حاوی چهار خلط به نام سودا (Black bile/Soda)، بلغم (Phlegm)، دم (Blood) و صفرا (Yellow bile /Bile) است.
بهعبارتدیگر غذا تحت تأثیر اعمال دستگاه گوارش به اخلاط تبدیل میشود. اخلاط از طریق عروق مختلف به نواحی مختلف بدن رسیده و وظیفه تغذیه اعضا و حفظ قوای بدنی را بر عهده دارند.
هر خلط دارای کیفیت خاص است که عملکرد خلط به آن وابسته است. (1) صفرا، گرم و خشک؛ (2) دم، (خون) گرم و مرطوب؛ (3) بلغم، سرد و مرطوب و (4) سودا، سرد و خشک است.
تعادل این اخلاط چهارگانه نقش مهمی در حفظ سلامتی و ایجاد بیماریها دارد. اگر اخلاط ایجادشده به مقدار معتدل و کیفیت صالح باشند؛ سلامتی بدن حاصل میشود و اگر اخلاط، مقداری بیشتر از میزان طبیعی و یا دارای کیفیت ناصالح باشند، زمینۀ بروز سوء مزاج و بیماریها فراهم میشود.
4- اعضا (اندام)
عضو از ترکیب اخلاط حاصل میشود. اعضا (اندام) به دودستۀ اندامهای ساده و مرکب تقسیم میشوند:- اندام ساده: یعنی اندامی که اجزای تشکیلدهندۀ آن یکسان است. این اندامها شامل استخوان، غضروف، وتر، رباط، عصب، شریان، ورید، غشاء، پوست، چربی، گوشت، مو و ناخن هستند.
- اندام مرکب: به اعضای مختلف بدن که از اندامهای مفرد تشکیل شدهاند، گفته میشود؛ مثل چشم، گوش، دست و… .
5- ارواح
ارواح جمع روح است و منظور از آن اجسام لطیفی (اجسامی که با ابزارهای حسی ما قابلرؤیت نیستند) است که از بخارهای اخلاط به وجود میآیند. بهعبارتدیگر، پیدایش ارواح از بخشهای طیف بخار گونۀ اخلاط است، این در حالی است که اعضا از بخشهای فشرده یا متکاثف اخلاط به وجود میآیند. روح دارای لطافت، سیالیت و حرکت است.6- قوا
قوا جمع قوه است و به معنی نیروهایی است که موجب فعلوانفعالات در بدن میشوند.
روح و قوا در بدن انسان به 3 دسته تقسیم میشوند: (1) حیوانی، (2) نفسانی و (3) طبیعی.
7- افعال
فعل، به نتیجه حاصل از عملکرد قوا میگویند. هدف از وجود تمامی امور طبیعیه آن است که فعلی بهصورت کامل و صحیح انجام بگیرد. افعال به دو نوع مفرد و مرکب تقسیم میشوند:
- فعل مفرد: فعلی است که با یک قوه انجام میشود؛ مانند جذب یا دفع.
- فعل مرکب: فعلی است که با دو قوه یا بیشتر انجام میشود؛ مانند اشتهای به غذا که با دو قوۀ جاذبه از قوای طبیعی و مدرکه از قوای نفسانی انجام میگیرد.
اهمیت افعال: امور طبیعیه یک زنجیرۀ بههمپیوستهاند که صحت و تعادل تمام قسمتهای این زنجیره برای رسیدن به یک عملکرد صحیح لازم است.
با نقض عملکرد یا بروز هر اختلالی در سلامتی انسان، میتوان با بررسی این زنجیره، دلیل آن را کشف نمود.
از نقص یک فعل به اختلال قوا یا ارواح مربوط به اندام مسئول آن فعل و ازآنجا به بروز اختلال در عضو و نهایتاً اختلالات خلطی و مزاجی فرد پی میبریم. از اخلاط در فعل و عملکرد، میتوان به اختلال در قوا، ارواح، اعضا، اختلاط و یا مزاج پی برد
(علت رسم جهتها به صورت رفتوبرگشت در شکل مربوط به زنجیرۀ امور طبیعیه نیز همین مورد است).
یکی از دلایل موفقیت طب سنتی در فرآیند درمان، همین زنجیرۀ امور طبیعیه است.
آخرین مقالات طب سنتی
3 گام اساسی در پیشگیری و درمان از نگاه طب سنتی ایرانی
طب سنتی ایرانی در کشور ما سابقهای طولانی دارد و ریشه در فرهنگ و اعتقادات مردم این سرزمین دارد. بر اساس منابع معتبر این طب، بعد از شرححالگیری، معاینه فرد بیمار و تشخیص علت بیماری، نوبت به درمان بیمار میرسد. متخصص طب سنتی برای رفع مشکلات افراد مراجعهکننده، موظف به طی کردن سه گام اساسی باهدف پیشگیری و درمان است؛ که عبارتاند از:- تدابیر ششگانه حفظ سلامتی
- دارودرمانی شامل گیاهان دارویی ، مواد معدنی و طبیعی
- اعمال یداوی (دستی) مثل فصد، حجامت و دلک (ماساژ)
در ادامه به تشریح گام اول، یعنی «اصول ششگانه حفظ سلامتی در طب سنتی»، میپردازیم:
تدابیر ششگانه حفظ سلامتی در طب سنتی
1- هوا
از منظر طب ایرانی هوا بر کل بدن انسان محیط است و درنتیجه هوای معتدل و بدون مواد آلاینده با مزاج روح انسان موافق است و موجب صحت و سلامتی میشود. تغییرات غیرطبیعی هوا باعث ضرر برای بدن است. در برخی بیماریها مانند قوبا (پسوریازیس و اگزما) به بهرهمندی از هوای کاملاً مرطوب و دوری از قرار گرفتن در معرض هوای خشک جهت پیشگیری از شدت بیماری توصیه زیادی شده است. تدابیر این اصل، شاملِ رعایت هوای تنفس شده و قرار گرفتن در هوای پیرامونی مناسب است.
بهترین هوا برای هر فصل از جهت برودت و حرارت باید منطبق با مزاج هر فصل باشد و باید از هوای نامناسب پرهیز و دوری کرد؛ مانند اجتناب از غبار، بخار و دخان، بوهای نامطبوع و متعفن، بخار مزارع کشت (حبوبات، کلم و سیر)، هوای محبوس در زمینهای پست، هوایی که با طلوع خورشید زود گرم و با غروب خورشید زود سرد میشود و هوای محبوس نمناک و…
2- تغذیه و آداب مصرف (آب، غذا و نحوۀ مصرف)
باید به این نکته دقت شود که آنچه هرروز وارد بدن انسان میگردد، غذا است.
تغذیه سالم در حفظ سلامتی همواره موردتوجه بوده است. واقعیت این است که در طب اصیل ایرانی تأکید ویژهای به برنامه غذایی اصولی شده است چیزی که در سایر مکتبهای طبی جهان دیده نمیشود. آنجا که حکیمانی ایرانی بر این اعتقاد بودند که:
« اگر طبیب درمان بیمار خود را از اصلاح غذای او آغاز نکند گویی بر کشتن وی جرأت یافته است»!
امروزه نیز متخصصان طب سنتی پیشگیری و درمان بیماریهای جسمی ، روح و روان آدمی را بدون کنترل برنامه غذایی فرد، غیرممکن میدانند و تا آنجا پیش میروند که بهدرستی میگویند:
«به من بگو چه غذایی میخوری و چگونه غذا میخوری، تا بگویم که کیستی و چهکارهای …»
اصول روش تغذیه در مکتب طب سنتی ایران بر این اصل متکی است که «برای هر فرد برنامه تغذیهای مخصوص به وی، لازم است که بر اساس مشخصات فردی آن شخص باشد».
حکیمان با توجه به وضعیت سلامت فرد و شکایت وی، از انواع غذاها استفاده میکردند. امروزه مطالعات بسیاری در مورداستفاده از مواد غذایی بهصورت کامل (نه در قالب مکملهای غذایی) جهت حفظ سلامتی وجود دارد. خاصیتی که حکما برای کل گیاه یا ماده غذایی قائل بودند و معتقد بودند تمام اجزای یک ماده طبیعی در کنار یکدیگر قادر به ایجاد اثری خاص در بدن است.
از اصول بسیار مهم که رعایت موازین آن منجر به حفظ سلامتی میشود رعایت اصول تغذیه بر مبنای طب سنتی است. دانستن این اصول قبل از مصرف مواد غذایی مختلف برای مردم سالم و بیمار ضروری است. اصول تغذیهای مانند توجه به زمان غذا خوردن، آداب غذا خوردن، ترتیب و عادات مربوط به تغذیه، مزاج معده و مزاج غذای مصرفی، پرهیز از ناسازگارها در تغذیه، خواب بعد از تغذیه و تدابیر مربوط به مصرف غذاهایی که بیش از آنکه اثرات غذایی داشته باشند ازنظر اصول طب سنتی «دارو » قلمداد میشوند بسیار اهمیت دارد که برای پی بردن به این موارد پیشنهاد میکنیم «گنجینه دانش» وب سایت دکتر یزدیان را دنبال نمایید.
در دیدگاه طب ایرانی غذاها دارای درجههای مختلفی ازلحاظ کیفیت تأثیرگذاری بر بدن هستند و هر فرد با توجه به ویژگیهای فردی، ویژگیهای فصول و نوع شغلی که دارد باید غذاهای خاصی مصرف کند. خوردن برخی چاشنیها و دانههای گیاهی بهصورت مداوم و مکرر مانند سرکه، زیره و زنیان حتی میتوانند موجب بدرنگ شدن چهره شوند. یکی از طبقهبندیهای رایج مورداستفاده از غذا درمانی در جدول زیر شرح دادهشده است.
3- خواب و بیداری
از دیدگاه طب ایرانی در ثبات سلامتی و پیشگیری از بیماریها، زمان خواب و زمان بیداری افراد، بسیار مهم است. خوابی مناسب است که عمیق، متصل، پیوسته و یکنواخت باشد.
مکان خواب، میزان ساعت خواب موردنیاز هر شخص، حتی نوع پوشش افراد در زمان خواب و نوع بستر نیز در طب سنتی ایرانی کاملاً معینشده است.
خوابیدن بعد از طلوع خورشید برای افراد سالم خطرناک بوده و ممکن است باعث اختلالات روانی، ضعف در دستگاه گوارش، بدرنگی پوست و پیری آن شود. از منظر پزشکی نوین نیز کمخوابی و خواب بیکیفیت موجب آسیب به کیفیت کلاژن پوست شده و همچنین موجب سرعت بخشیدن به فرآیند پیری پوست میگردد.
- بهترین زمان خواب دو ساعت پس از غروب خورشید و بعد از خروج غذا از معده است.
- مدت زمان خواب بر اساس سن و فصول مختلف، از 6 ساعت تا 10 ساعت در طول یک شبانه روز است.
4- احتباس و خروج مواد (پاکسازی بدن از مواد زائد)
از منظر طب سنتی ایرانی بدن آدمی بهعنوان یک سیستم پویا، بسیار فعال بوده و همواره براثر مصرف مواد غذایی مختلف و درگذر زمان، در حال تولید مواد زائد یا همان فضولات است که در بدن جمع میشوند؛ این مواد باید از طرق دفعی مختلف مثل مدفوع، ادرار، عرق، چرک، خلط ریه، خونریزیهای طبیعی عادت ماهیانه، منی و… دفع شوند.
یکی از وظیفههای متخصص طب سنتی، کمک به دفع مواد از راههای طبیعی ذکرشده است. همچنین، متخصص وظیفه دارد به تقویت عضوهای مربوطه بپردازد که خروج و دفع فضولات از بهترین راه ممکن از بدن امکانپذیر شود.
بهعنوانمثال از دیدگاه طب سنتی تعریق پوستی یکی از راههای دفع مواد زائد از بدن است و میتواند یکی از راههای درمان اختلالات پوستی مثل بیماری آکنه باشد. مطالعهای در سال ۲۰۱۵ اذعان نمود که عرق بدن حاوی نوعی پپتید است که با از بین بردن Propionibacterium acnes از پیدایش آکنه جلوگیری میکند. حال به تعبیر طب سنتی میتوان اینطور استنباط نمود که اختلال در ترشحات عرق و بهنوعی عدم تعریق مناسب میتواند یکی از علل ایجاد آکنه باشد[3].
[3] Nakano T, Yoshino T, Fujimura T, Arai S, Mukuno A, Sato N, et al. Reduced Expression of Dermcidin, a Peptide Active Against Propionibacterium acnes, in Sweat of Patients with Acne Vulgaris. Acta dermato-venereologica. 2015
5- ورزش و استراحت (حرکت و سکون)
ورزش حرکات ارادی است که عمق و تعداد نفسها را افزایش دهد. ورزش به دلیل افزایش خونرسانی بهکل بدن ازجمله اندامهای انتهایی از اصول مهم حفظ سلامتی است.
نوع ورزش مناسب برای هر فرد از دیدگاه طب سنتی بادرنظرگرفتن شرایط بیمار، نوع بیماری و میزان تحرک در ورزش تعیین میشود.
ورزش از منظر طب سنتی موجب افزایش حرارت غریزی شده؛ همچنین موجب شادابی چهره، تقویت هضم غذا در معده، تقویت اعصاب، افزایش نشاط میشود. با توجه به افزایش تعریق بدن بعد از ورزش، میزان طبیعی دفع مواد زائد از پوست نیز افزایش پیدا میکند. زمانهای نامناسب برای ورزش، هنگام گرسنگی و بعد از خوردن غذا و هنگامیکه هوا بسیار گرم است، میباشد.
از دیدگاه طب نوین نیز با انجام فعالیتهای ورزشی سیستم آنتیاکسیدان در بدن فعال میشود. همچنین در مورد استراحت و عدم حرکت زیاد بیماران مبتلابه سوء مزاجهای خشک کل بدن نیز دستورات اصلاحکنندهای در طب سنتی ایرانی وجود دارد.
6- تغییرات حالات روحی و روانی (اعراض نفسانی)
آخرین اصل امور ششگانه حفظ سلامتی در طب سنتی، سلامت سیستم اعصاب و روان است.
در تغییرات روحی انسان مثل شادی، غم، خشم، لذت، ترس، امید، خجالت، اندیشه و…، وجود تعادل در فکر، اندیشه و کردار امری ضروری است.
درمان هر بیماری از دیدگاه طب ایرانی بدون تنظیم حالات روحی فرد امکانپذیر نیست. تأثیر تغییرات حالات روحی و روانی بهسرعت در تمام بدن منتشر میشود. در بسیاری از موارد، حکیمان، در قدم اول، جهت درمان بیماریهای جسمی از داروهای مفرح و مقوی روح نفسانی فرد برای درمان بیماری وی استفاده میکردهاند.
شادی، غم، خشم، لذت، ترس، امید، خجالت، اندیشه و… میتواند موجب تغییر در قوا و افعال انسان میشود.
3 دسته بیماری از منظر طب سنتی
تأکید طب سنتی ایرانی بر پیشگیری از بیماریها توسط آموزش روش صحیح زندگی است. این طب، پزشکی را موفق میداند که سلامتی جامعه را حفظ کند و با مجموعه تدابیرش تعداد بیماران و مصرف دارو را کاهش دهد.
با این رویکرد طب سنتی ایرانی، بیماریها را به دودستۀ ساده و مرکب تقسیم میکند.
همانطور که در جدول فوق آمده است، بیماریهای ساده به 3 دسته تقسیمبندی میشوند:
1- بیماریهای سوء مزاج
افرادی که بهطورمعمول اصول تغذیهای متناسب با مزاج خود را رعایت نمیکنند دچار این بیماریها شده و دچار کثرت یا غلبه یک یا دو کیفیت از کیفیات چهارگانه (سردی، گرمی،خشکی یا رطوبت) در بدن خود میشوند.
در این مکتب این اعتقاد وجود دارد که یکی از علل اصلی بیماریها سوء مزاج است. سوء مزاج به کیفیتی که مزاج اصلی تغییر کرده باشد گفته میشود. پس نیاز است در ابتدا مزاج شخص در حالت بیماری تشخیص داده شود.
سوء مزاج، شامل 2 دسته ساده و مادی است:
- سوء مزاج ساده (بدون ماده) : شامل 4 دستۀ حار (گرم)، بارد (سرد)، رطب (تر)، یابس (خشک) است.
مزاج یک عضو یا تمام اعضا به دلیل غلبه کیفیتی بر آن تغییر یابد؛ مانند شخصی که در معرض سرمای بیشازحد قرار بگیرد و یک عضو یا تمام بدنش دچار سرمازدگی شود (سوء مزاج سرد ساده). سردرد ناشی از گرمای آفتاب نیز نمونهای دیگر از سوء مزاج ساده است.
- در سوء مزاج مادی (وابسته به ماده): غلبه یک خلط خاص وجود دارد که شامل 4 دستۀ (1) مادی گرم و خشک یا صفراوی، (2) مادی گرم و مرطوب یا دموی، (3) مادی سرد و مرطوب یا بلغمی و (4) مادی سرد و خشک یا سودایی است.
سوء مزاج مادی، هنگامی ایجاد میشود که مادۀ غیرطبیعی، ازلحاظ کمیت یا کیفیت، کیفیت یک عضو یا همه بدن را تغییر دهد و از مزاج اصلی خارج کند.
سوء مزاجها نیز میتوانند برحسب کیفیت غالب، مفرد یا مرکب باشند. بنابراین هرکدام از انواع سوء مزاج ساده یا مادی میتواند به هشت نوع مفرد یا مرکب تقسیم شوند، پس درمجموع 16 نوع سوء مزاج خواهیم داشت. بنابراین در سادهترین دستهبندی اسباب و علل ایجاد بیماری، یک بیماری ناشی از سوء مزاج میتواند تا 16 نوع، سبب و علت داشته باشد که هرکدام درمان خاص خود را دارد.
2- بیماریهای سوء ترکیب
بیماریهایی است که شکل و اندازه قسمتی از بدن و یا تعداد طبیعی قسمتی از بدن دچار اشکال است. این بیماریها خود به سه دستۀ ذیل تقسیم میشود:(1) ایراد در شکل ظاهر مانند پای پرانتزی
(2) ایراد در اندازۀ عضو مانند فردی که مادرزادی یک پایش بلندتر است
(3) تعداد عضو غیرطبیعی مانند فردی که بهطور مادرزادی 6 انگشت دارد.
3- بیماریهای تفرق و اتصال
در این نوع بیماریها، اتصال و پیوستگی طبیعی در یک عضو از بین میرود (مانند زخمها و شکستگیها) و یا تفرق طبیعی از بین میرود (مانند اندامی که به علت بد جوش خوردن دچار محدودیت درحرکت میشوند).
بیماریهای مرکب، ترکیبی از 2 یا تعداد بیشتری از بیماریهای ساده ایجاد میشوند. بهترین نمونه از بیماریهای ترکیبی در طب سنتی، آبسه است که هم به دلیل سوء مزاج و هم با تورم ناشی شده از آن، سوء ترکیب در عضو ایجاد میکند و هم اتصال طبیعی بافت را به هم زده است.
سلام آقای دکتر من به بیماری لیدو اسکولاپاتی مبتلا هستم دکترهای مختلفی رفتم درمان نشد فعلا دارم آسپرین پردینزولون مصرف میکم ولی هیچ تاثیری نداشت
سلام آقای دکتر من به بیماری لیدو اسکولاپاتی مبتلا هستم دکترهای مختلفی رفتم درمان نشد فعلا دارم آسپرین پردینزولون مصرف میکم ولی هیچ تاثیری نداشت
فکر نمیکردم طب سنتی اینقدر مطلب برای گفتن داشته باشه
جالب بود و البته نیازمند دقت و بررسی داره
موفق باشید
سلام جناب دکتر یزدیان
آیا ویزیت آنلاین هم توسط خودتون انجام میشه؟
من 2 ماه پیش حضوری رسیدم خدمتتون میخواستم ببینم میشه آنلاین روند درمان قبلیمو پیش بگیرم؟ مشکلم کبد چرب بود که با نسخۀ قبلیتون بهتر شدم ولی متأسفانه وقت نشد مجدداً خدمت برسم.
تشکر
با سلام خدمت شما دوست عزیز؛
بله، ویزیت آنلاین هم مستقیماً توسط بنده انجام و برای شما نسخه و دستورات لازم ایمیل می شود و درصورت لزوم با شما تماس گرفته می شود.
و در مورد سؤال دوم، درصورتی که برایتان مراجعه حضوری امکان پذیر نیست، می توانید به صورت آنلاین روند درمان تان را دنبال کنید.
به امید سلامتی شما